Devletin Homeostazisi Yüklenme tarihi 12 Mart 202512 Mart 2025 Yükleyen Ali Bestami Kepekçi Demokratik bir hukuk devletinin temel direklerinden biri, yargının bağımsızlığıdır. Adaletin tarafsız ve bağımsız bir ÅŸekilde dağıtılmadığı bir düzende, bireysel özgürlükler ve toplumsal huzur tehdit altına girer. Ancak son yıllarda, yargının tarafsızlığına gölge düşürecek geliÅŸmeler yaÅŸandı. Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) gibi kritik kurumlarda atama yetkisinin çoÄŸunlukla yürütmenin elinde olması, hukukun üniter bir devlette denge mekanizması olmaktan çıkıp siyasal bir araca dönüşmesine yol açabilir. HSK’nın 13 üyesinin 6’sını CumhurbaÅŸkanı’nın, geri kalan 7 üyesini ise CumhurbaÅŸkanı’nın etkisi altındaki meclis çoÄŸunluÄŸunun belirlediÄŸi bir sistemde, yargının bağımsızlığından ne kadar söz edilebilir? Gücün tek elde toplanması, adı ne olursa olsun yönetim sistemlerinde sorunlar doÄŸurur. Bugün iktidarda kim olursa olsun, bireylerin temel hak ve özgürlüklerini garanti altına alan bir sistemin varlığı gereklidir. KiÅŸilere veya gruplara baÄŸlı bir hukuk düzeni, gelecekte her yöneticinin keyfi kararlar almasına kapı aralar. Bugün “iyi niyetli” bir liderin yargıyı etkilememesi, yarın bir baÅŸkasının bu gücü kötüye kullanmayacağı anlamına gelmez. Mustafa Kemal Atatürk’ün kurduÄŸu cumhuriyetin temel ilkelerinden biri kuvvetler ayrılığıdır. Yasama, yürütme ve yargının birbirinden bağımsız olması, devletin sürekliliÄŸini ve hukukun üstünlüğünü saÄŸlamak için kritik bir unsurdur. Atatürk’ün ortaya koyduÄŸu bu üçlü denge, ülkenin birliÄŸini ve istikrarını teminat altına alır. Bu sistem bir tür otokontrol mekanizması oluÅŸturur. Bu durumu insan vücuduyla da örneklendirebiliriz: Vücutta bir hücre, “ben yönetirim” diyerek kontrolsüz büyümeye baÅŸlarsa, buna “kanser” diyoruz. Ancak tüm hücreler uyum içinde çalışırsa organizmanın homeostazisi, yani dengesi korunur. SaÄŸlıklı bir organizmada beyin düşünmeli, göz görmeli, kol hareket ettirmeli, ayak yürütmelidir. EÄŸer beyine “Tüm görevleri sen yapacaksın” dersek sistem çöker; ya da göze tüm sorumlulukları yüklersek göz iÅŸlevsiz hale gelir. Devlet yönetimi de böyledir. Yasama, yürütme ve yargı kendi iÅŸlevlerini yerine getirmelidir. Aksi halde sistemin dengesi bozulur. Güçler ayrılığı ilkesi, demokrasinin temelidir ve bir ülkenin saÄŸlıklı iÅŸleyiÅŸini garanti eder. Yargının siyasallaÅŸması, hukukun adalet dağıtan bir mekanizma olmaktan çıkıp, iktidarın devamını saÄŸlamak için kullanılan bir araca dönüşmesine sebep olabilir. Bu sadece bugünün meselesi deÄŸil, geleceÄŸimizi de ciddi ÅŸekilde etkileyen bir sorundur. Avrupa Konseyi Venedik Komisyonu’nun Aralık 2024’te yayınladığı raporda da bu sorunların altı çizilmiÅŸtir. Yargının tarafsızlığının zedelendiÄŸi, hukuk güvencesinin azaldığı ve demokratik deÄŸerlerin tehdit altında olduÄŸu vurgulanmıştır. Bu uyarılar görmezden gelinmemeli, aksine hukukun üstünlüğünü yeniden tesis etmek için gerekli adımlar atılmalıdır. Güç odaklarının denetimsiz hale gelmesi, toplumsal çatışmalara, hukuksuzluklara ve keyfiyete kapı aralayabilir. Adaletin, kimin iktidarda olduÄŸuna göre ÅŸekillendiÄŸi bir düzende, bireylerin devlete duyduÄŸu güven sarsılır ve toplumsal huzur zedelenir. Sonuç olarak, yargının bağımsızlığı ve kuvvetler ayrılığı ilkesi, demokratik bir hukuk devletinin vazgeçilmezidir. Bu ilkelere sıkı sıkıya baÄŸlı kalmak, sadece bugünü deÄŸil, geleceÄŸimizi de güvence altına alacaktır. Benzer Yazılar Kırlangıcın hikayesi Yankı Gece ile Gündüzü Nasıl Ayırt Ederiz? Oruçla? HEMEN PAYLAÅžFacebookPinterestTwitterLinkedinEmailWhatsapp
