Birçok vatandaşın aklında olan sorulardan biri de, aşılı olan kişilerin SARS-CoV-2 virüsünün yayılmasındaki durumlarıdır.

Acaba aşılı bir kişi, virüsle karşılaştığında virüsü başka bireylere taşımak için vektör olarak rol alır mı?

Korona virüs aşılarının şiddetli akut solunum yetmezliği ile ilgili hastalık ve ölümü etkili bir şekilde önlediği birçok çalışma ile gösterdi. COVID-19 aşıları hastalıkları önlemede %100 etkili olmadığı için aşılananlar arasında bazı enfeksiyonlar beklenmektedir.

Tam bu noktada, aşılı kişilerin bulaşmaya katılımı, küresel aşı kapsamı arttıkça pandeminin gelecekteki yörüngesinin önemli bir göstergesi olacaktır. Enfekte olan aşılı kişilerin özellikle yeni varyantlar da dahil olmak üzere SARS-CoV-2’nin yayılmasına ne ölçüde katkıda bulunduğu bilinmemektedir.

Yale Üniversitesi Araştırmacılarının raporuna göre

Yale Üniversitesi’ne ait medRxiv’de yayınlanan bir çalışmada karantina altındaki SARS-CoV-2 Delta varyantı ile enfekte olan aşılı ve aşısız kişilerin bulaşma potansiyeli araştırılmasının sonuçları açıklandı.

Tüm dünyada Temmuz 2021’den itibaren Delta varyantı, kalabalık ortamlarda aşılanmış ve aşılanmamış kişiler arasında büyük salgınlarla ilişkilendirilmiştir.

SARS-CoV-2’nin hızlı bulaşma potansiyeli ve şiddetli COVID-19 ile ilişkili olduğu düşünülen Delta varyantının özellikle ıslah ve gözaltı tesisleri gibi toplu yaşam ortamları için çok önemli olduğu bir gerçektir.

Yayınlanan çalışmada Teksas’ta bir federal hapishanede yakın zamanda meydana gelen bir Delta varyantı salgını verileri paylaşılmış. Etkilenen iki konut biriminde yükümlülerin %74’ünde enfeksiyon tespit edilmiş. Enfeksiyon tespit edilen kişiler aşılanma durumlarına sınıflandırıldıklarında aşısız tutuklularda enfeksiyon sıklığı %93 iken, aşılılarda bu oran %70 olarak tespit edilmiş.

Bu rapor, kişilerin ters transkripsiyon-polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR) ve viral kültür özelliklerinin, tam olarak aşılanmış ve tam olarak aşılanmamış kişiler arasında bulaşma potansiyelinin tespiti için iyi bir örnek olarak kabul edilebilir.

Çalışmada enfekte olan tutukluların örnekleri incelendi

Yayınlanan bu çalışmada, araştırmacılar, bu salgın sırasında enfekte olmuş tutuklulardan toplanan seri orta konka nazal örneklerini incelediler. Henüz yayın için hakem kurulundan onay almamış bu yazının ön baskı versiyonu medRxiv web sitesinde yayınlandı.

Çalışmaya dahil edilen PCR testi pozitif olan 95 katılımcıdan 78’i (%82) SARS-CoV-2’ye karşı tam aşılı, 15’i (%16) aşısız ve 2’si (% 2) kısmi aşılıydı.

Tamamen aşılanmış deneklerin

%73’üne Pfizer aşısı,
%18’ine Moderna aşısı,
%9’una Janssen aşısı uygulanmış.

Araştırmada tespit edilen bulgular

RT-PCR pozitifliğinin medyan süresi, tam olarak aşılanmış katılımcılarda da aşılanmamış katılımcılarda da 13 gün olarak hesaplandı.

Son RT-PCR pozitif sonucundan bu yana geçen süre, önceden bilinen bir SARS-CoV-2 enfeksiyonu öyküsü (aşılamadan bağımsız olarak) olan katılımcılarda 10 gün iken, önceden bilinen herhangi bir enfeksiyonu olmayan katılımcılarda 13 gündü.

Tam aşılı katılımcılar arasında ortalama pozitiflik süresi Moderna aşısı alanlar için on gün, Pfizer alanlar için 13 gün ve Janssen alıcıları için 13 gündü; ve salgından 120 gün veya daha kısa bir süre önce aşılanmış katılımcılar için 11 güne kıyasla, salgından 120 günden fazla önce tam olarak aşılanmış katılımcılar için 13 gün idi.

Ct (cycle threshold) değeri (=Eşik döngü değeri) :

Covid-19 testinde ‘CT değeri’ denilen döngü eşik değeri, korona virüs için yapılan RT-PCR testlerinde ortaya çıkan bir değerdir. Bir kişinin Covid-19 pozitif olup olmadığını belirler.

Söz konusu çalışmada da RT-PCR pozitif örneklerden alınan Ct değerleri takip edilmiş.

Başlangıçtan itibaren gün sayısı ile Ct değerlerinin arttığı görülmüş.

Tam olarak aşılanmış katılımcılardan alınan numunelerdeki Ct değerleri, başlangıç gününde ortalama 26.4’ten, 10. günde ortalama 32.9’a yükselmiştir.

Karşılaştırıldığında, tam olarak aşılanmamış katılımcılardan alınan numunelerdeki Ct değerleri ise başlangıç gününde ortalama 28.5’ten, onuncu günde ortalama 34.5’e yükselmiştir.

Enfeksiyon seyri boyunca aşılama durumuna göre Ct değerlerindeki bu değerlerin, istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı hesaplanmış. Tespit edilen Ct değerleri aşı ürünü, aşılamadan sonraki süre veya bilinen önceki SARS-CoV-2 enfeksiyonuna göre sınıflandırıldığında Ct değerlerinde önemli bir fark bulunmadı.

Tam aşılı katılımcılar ve tam aşılanmamış olanlar arasında viral kültür pozitifliği süresinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark görülmemiş.

Çalışmanın sonucuna göre

Tamamen aşılanmış kişiler ile tam aşılanmamış kişiler arasında bulaşma potansiyeli açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır.

Akılda kalacaklar

Yüksek riskli ortamlarda yaşayan veya virüse yüksek oranda maruz kalanlar için aşılama durumuna bakılmaksızın önleme ve hafifletme önlemlerinin uygulanması şarttır ve devam edilmelidir.
Cezaevi, bakım evi gibi toplu ortamlarda, maruziyet sonrası testler ve karantina, uygulanan diğer önleyici tedbirlere ek olarak bulaşmayı sınırlamak için kritik olmaya devam ediyor.
Aşılanmış kişiler de hastalık bulaştırma potansiyeline katkıda bulunmaktadırlar.
Pandemi ilerledikçe ve yeni varyantlar ortaya çıktıkça, benzer araştırmalar ve enfeksiyonlu aşılanmış kişilerden bulaşma potansiyeline ilişkin gelecekteki çalışmalar, aşılanmış kişilerin bulaşma zincirlerine katkılarını daha iyi tanımlamaya yardımcı olabilir.
Bir çalışmaya bakarak genelleme yapmanın yanlış olacağı unutulmamalıdır. Geniş kapsamlı çalışmaların verileri bir araya geldikçe daha net sonuçlar elde edilecektir. Ama şu bir gerçektir, pandemi sona erene kadar tam aşılı, eksik aşılı ya da aşısız herkes sosyal mesafe, maske, hijyen kurallarına dikkat etmeli, enfeksiyon durumlarında karantina tedbirleri uygulanılmalıdır.

Derleyen: Doç. Dr. Ali Bestami Kepekçi (@dralibestami)

Kaynak:

Salvatore, P. P., Lee, C. C., Sleweon, S., McCormick, D. W., Nicolae, L., Knipe, K., … & Hagan, L. M. (2021). Transmission potential of vaccinated and unvaccinated persons infected with the SARS-CoV-2 Delta variant in a federal prison, July-August 2021. medRxiv.

Facebook

Twitter