Endotrakeal Entübasyon

Solunum yolunun kontrol altına alınması gereken durumlarda uygulanan bir işlemdir. Trakea dediğimiz soluk borusuna tüp gönderilerek akciğerlerin eşit havalanması işlemine endotrakeal entübasyon denir. En yaygın kullanılan yöntem; tüpün ağızdan koyularak vokal kord dediğimiz, ses tellerini de geçip trakeaya gönderilen orotrakeal entübasyondur. Bir diğer yöntemde; burun deliklerinden girilerek yine vokal kordlardan geçip trakeaya gönderilme işlemidir. Bu işlemin adı ise; nazal entübasyondur.

Endotrakeal entübasyon endikasyonları nelerdir?

Mide aspirasyonu riskini azaltmak amacıyla,
Kontrollü ventilasyon zorunluluğu olan durumlarda (beyin, kalp cerrahisi.)
Kardiyopulmoner resüsitasyon (CPR) sırasında,
Maske ile havalandırma yöntemi işlem uzunluğu nedeniyle ventilasyonu sağlanamayacak kişilerde vb. durumlarda tercih edilir.

Hangi malzemeler kullanılır ?

Endotrakeal tüp
balon valf maske
laringoskop
aspiratör
enjektör
aspirasyon kateteri
stile
oksijen kaynağı
magill pens
eldiven
doğrulayıcı cihazlar
ilaçlar (anestezik, acil vb.)

Endotrakeal entübasyon uygulaması ?

Entübasyon işlemi yapılmadan önce, hastada oksijen basıncının düşmemesi ve oluşabilecek herhangi bir komplikasyonda, hastanın oksijensiz kalmaması adına akciğerlerini oksijen yönünden zengin hale getiririz ve bu bize bahsettiğimiz olumsuz durumlar için zaman kazandırır.

Hastayı entübe etmeden önce, %100 oksijen ile 3-5 dakika boyunca PREOKSİJENİZASYON işlemi yapılır.
Hastanın başı ekstansiyona getirilir, tabi ki buradaki işlem yavaş ve kontrollü olmalı.
Önceden ışık kontrolünü yaptığımız ve çalıştığından emin olduğumuz laringoskopu sol elimize alırız.
Diğer elimizde tabi o sırada hastanın başında ve ekstansiyon pozisyonunu korumakla görevli.
Laringoskop ile hastanın ağzına sağ tarafından hafifçe girerek dil sola toplanır, ve laringoskop ilerletilir. Dili sola tam ve doğru bir şekilde topladıktan sonra epiglotu görmek çok daha kolay hale gelir.
Epiglotu gördükten sonra, laringoskop yardımıyla epiglot kaldırılır.
Karşımıza eğer iki tarafı beyaz renkli olan bir boru çıkarsa tebrikler doğru yerdesiniz:)) Çünkü orası vokal kordların bulunduğu trakea girişidir.
Vokal kordları gördükten sonra sağ elinizle endotrakeal tüpü alıp yavaşça trakeaya doğru koyup ilerletmeniz gerekiyor.
Tüpü belli bir hizaya kadar ilerlettiğinizden emin olur olmaz laringoskop ağız içinden çıkarılır ve kaf enjektör yardımıyla şişirilir.
Ardından tüpün akciğerde olup olmadığını ve iki göğsün eşit havalandırıp havalandırmadığını tespit etmek amacıyla steteskop ile iki göğüste dinlenir.
Aynı zamanda midede dinlenir. Bunun amacı; eğer mideden hava sesi geliyorsa geçmiş olsun nur topu gibi bir mide entübasyonu yapmışsınızdır 🙂
Eğer iki akciğerde de eşit ses geliyor ve mideden ses gelmiyorsa entübasyon işlemi doğru bir şekilde gerçekleşmiştir.
Bahsettiğim mide entübasyonunda bazen tüp soluk borusu yerine yemek borusuna gönderiliyor ve bunun sonucunda da tabi ki mide havalanıyor, bu yüzden mutlaka her entübasyon işlemi sonunda steteskop ile hastanın göğsü ve midesi dinlenip entübasyonun kesin ve doğru olduğundan emin olmamız gerekiyor.

Böylelikle mide entübasyonu gibi hastanın asla havalanmadığı ve oksijen basıncının düştüğü bu kritik tablonun önüne geçmiş oluruz.

Tüpün yerini doğruladıktan sonra tüp tespiti yapılır.
Eğer entübasyon işlemi ameliyathanede yapılıyorsa, tüpü solunum devresine bağlarız ve anestezi cihazı manuel moddayken balon ile bir kaç defa havalandırıp iki göğsünüde izleriz. Emin olduktan sonra anestezi cihazını otomatik moda alırız.
Solunum devresi, end-tidal kablosu tüpe ağırlık yapıp işlemi bozmaması adına magill pens ile bu hortum ve kabloları hastanın baş kısmında bulunan örtüye sabitlenir. Tabi aynı zamanda biz entübasyon işlemini yaparken diğer yardımcı sağlık çalışanı da o sırada anestezi cihazından inhaler gaz, tidal volüm, peep, frekeans gibi parametreleri hastanın yaşına,kilosuna göre ayarlar.
Entübasyon işlemi eğer anestezi cihazının olmadığı bir ortamda yapılıyor ise bu seferde entübasyon tüpünün ucuna rezervuar balon takılır ve hasta yetişkin ise 5-6 saniyede bir bu balon ile havalandırılır.

Endotrakeal entübasyon işlemini doğrulama yöntemleri nelerdir?

End tidal ölçümü (35-45 mmHg)
Oksijen saturasyonun yükselmesi ( normal olarak 94-100 arası)
Akciğer seslerinin dört noktada da eşit olarak duyulması.
Solunum seslerinin midede duyulmaması.
Hastanın ten renginin pembeleşmesi.

Not: Yukarıda belirtilen doğrulama yöntemleri sayesinde yapılan entübasyon işleminin güvenli olup olmadığını anlamak bize kolaylık sağlar.

UNUTMAYALIM!!!

Doğru bilgi + doğru uygulama = kurtarılan bir can

Bizler sağlık alanında çalıştığımız her an bilgilerimizi güncel tutmak ve onları pratikte doğru bir şekilde uygulamak zorundayız . Bizlere emanet edilen tüm canlar için; dikkatli, titiz ve sorumluluk sahibi olmak meslek amacımız olmalıdır :))

Kaynakça:

https://slideplayer.biz.tr/slide/2282650/

Ali Bestami Kepekçi , A’dan Z’ye Anesteziyoloji, İstanbul, Nobel Tıp Kitapevleri, 2018,syf 105

Facebook

Twitter