Obezite ve diyabetin meme kanseri gelişiminde etkileri ile ilgili yeni bulgular

Obezite, insülin direnci ve Tip 2 diyabet, menopoz sonrası kadınlarda meme kanseri için risk faktörleridir. Obezitenin metabolik ve inflamatuar komplikasyonları kanser oluşumunda rol oynamaktadır. Bununla birlikte, metabolik komplikasyonları olan hastalarda meme kanseri insidansına, ilerlemesine ve metastazına aracılık eden hücresel ve moleküler yolaklar hala tam olarak anlaşılamamıştır.

Boston Üniversitesi Tıp Fakültesinde yapılan bir araştırma ile eksozomların meme kanseri ilerlemesi ve tedavi direncinde rol oynadığını tespit ettiler.

Eksozom Nedir?

Eksozomlar, hücreler tarafından salgılanan ve kana ya da komu doku ya da sıvılara salınan boyutları 150 nm’den küçük doğal keseciklerdir. Hücre zarından tomurcuklanarak küçük küresel paketler halinde hücreler arası alana yayılırlar. Ekzosomlar yıllarca hücresel atık olarak değerlendirilmiş idi. Ama son yıllarda birçok işleve sahip oldukları tespit edildi ve art arda birçok çalışmaya konu oldu.

Ekzosomların,

Hücreler arası iletişimi sağladıkları ve hücreler arasında makromolekül alışverişi yaptıkları,
Protein, yağ, mRNA, miRNA ve DNA alış verişi yaptıkları ve bazı hastalıkların gelişimi ile ilgili oldukları,
İlaçlar için mükemmel bir aracı oldukları yönünde veriler tespit edilmeye başlandı.

Fare çalışmalarında ekzosomların, bağışıklık sisteminde anti-tümör cevapta rol aldıkları tespit edildi. Ekzosom terapileri, anti-kanser klinik denemelerine konu oldu. Anti tümoral içeriklerle dolu ekzosomların farede kanser tedavisi için kullanılabileceği hayvan deneylerinde gösterildi.

Çalışmada, eksozomlarla ilgili yeni tespit edilen bilgilere göre meme kanserinde klinik karar verme sürecini de etkileyebilecek biyolojik bilgiler tespit edilmiş. Bu yeni bilgiler, aynı zamanda obez ve diyabetik kanser hastalarında metastaz riskini azaltmak için yeni ilaç veya tedavi önerelerinin gündeme gelmesini sağlayabilir.

Dünya nüfusunun ortalama dörtte biri 40 yaş üzerinde diyabet ile tanışmaktadır. Sadece Amerika’da 100 milyondan kişi, şu anda diyabetik veya prediyabetiktir ve bu vakaların yüzde 90’ı obezite nedeniyledir. Diabetik ya da prediyabetik kişilerde obeziteye bağlı bir kanser gelişirse, kanserin metastaz yapma veya hedefe yönelik tedavilere veya hormon tedavilerine dirençli olma olasılıkarı daha yüksektir.

Söz konusu çalışmada araştırmacılar, meme kanseri ilerlemesini ve metastazı destekleyen faktörleri belirlemek için eksozomları izole ederek, sınıflandırdılar. İnsüline dirençli adipositlerden (yağ hücreleri) veya Tip 2 diyabetli yetişkinlerin yağ dokusundan alınan eksozomların, insan meme kanseri hücrelerinde, insüline duyarlı veya diyabetik olmayan adipositlerden alınan eksozomlardan çok daha tehlikeli değişikliklere neden olduğunu gösterdiler. Bu sonuç diyabetli olanlarda gelişebilecek muhtemel hastalıkların daha şiddetli seyredeceği ve tedavilere daha dirençli olacakları anlamına geliyor.

Tabii ki bu gelişme, kan şekeri, hemoglobin A1c seviyeleri, lipid profilleri, insülin değerleri gibi medikal belirteçlerin meme kanseri tedavi ya da risk değerlendirilmesinde ilk planda takip edilen durumlar olacakları anlamına gelmiyor. Henüz bu konuda yapılmış yeterli klinik çalışma bulunmamaktadır. Ancak klinisyenlerin tedaviyi planlama ya da tedavi planlarını değiştirmelerinde bu değerlerin takibi onlara yol gösterecektir.

Ayrıca bu sonuç; obezitenin birçok hastalığın gelişmesine ön ayak olabileceğinin bir kez daha gösterilmesi anlamına geliyor.

Obezitede söz konusu yağ birikintilerinin metabolik olarak anormal ve iltihaplı olabileceği durumlarda,

Menopoz sonrası kadınlarda meme kanseri, yumurtalık, rahim/endometriyal kanserler
Erkeklerde prostat kanseri,
Hem erkek hem de kadınlarda kolorektal, safra kesesi, böbrek, pankreas, hepatik, tiroid, özofagus adenokarsinomu ve multipl miyelom gelişiminde etkileri olabileceğine inanılıyor.

Kaynak: Jafari N., Kolla M., Meshullam T et al. Adipocyte-derived exosomes may promote breast cancer progression in type 2 diabetes. ScienceSignaling. 14, 710 (2021). DOI: 10.1126/scisignal.abj2807

Facebook

Twitter