7 Ekim 2024 Pazartesi

Kan Basıncı Nedir?

Kan basıncı, kalbinizin vücudunuza kan pompalamak için kullandığı gücün bir ölçüsüdür.

Kalbin kasılması sonucu temiz kan, vücuda belli bir basınçla gönderilir. Atardamarların içinde oluşan basınç, kan basıncı olarak tanımlanır. Bu basınç; damarların bir miktar genişlemesine yol açar ve kalbin her iki kasılma arasında oluşan boşluk sırasında damarlar  kana basınç uygulayarak kan akımını devam ettirir.

Kandaki basınç miktarı ne kadar olmalı?

Kan basıncının 120-129/80-84 mmHg değerleri arasında olması normal, 130-139/85-89 mmHg değer aralığında olması ise yüksek normal tansiyon olarak adlandırılır. Kan basıncının 140/90 mmHg‘nın üzerinde bir değerde olması hipertansiyon olarak bilinmektedir.

Kan basıncı ile tansiyon aynı şey mi?

Tansiyon ya da kan basıncı, kalbin vücudumuza kanı pompalarken damar duvarında  oluşturduğu basınçtır ve mm cıva (Hg) olarak ifade edilir. Bu basıncın istenilen değerlerin üzerinde olması durumu ; hipertansiyon , bu değerlerin altında olması ise hipotansiyon olarak tanımlanır.

Kan basıncı artışı sonucunda neler meydana gelir?

Yüksek tansiyon, arterler (atar damarlar) ve kan damarları üzerindeki basıncın çok yüksek olması ve bozuk arteriyel duvarın kalbe fazladan baskı yapmasıyla ortaya çıkar. 

Kan basıncında meydana gelen bu uzun süreli artışlar;

  • Beyinde damar tıkanıklığı yaparak beyin kanamalarına (inme),
  • Kalp damarlarında tıkanıklık meydana getirerek kalp krizine ve
  • Aynı zamanda diyabete (şeker hastalığı) sebebiyet vermektedir.

Kan basıncı (tansiyon) hangi sebeplerden dolayı düşer?

Damarlarda meydana gelen düşük kan basıncını hipotansiyon olarak adlandırmıştık. Hipotansiyona sebebiyet veren sebepler şunlardır;

Aşırı terleme ve bunun sonucunda vücüdun hızla sıvı kaybetmesi (dehidratasyon),  ishal, yeterli düzeyde beslenememek, vücutta meydana gelen ani alerjik reaksiyonlar, gebelik durumu , stres, hormonal dengesizlik, bazı kalp damar hastalıkları, anemi (Kandaki hemoglobin protein değerinin normal seviyelerinin altında olması) gibi sebepler kan basıncını düşürür.

Bunların yanında bazı ilaçların kullanımı sonucunda da hipotansiyon tablosu gelişebilir. Bu yüzden eğer bu ve buna benzer sağlık sorunları ile karşılaşılırsa mutlaka eksiklikler yerine konmalı ve nedene yönelik tedaviler yapılarak, tansiyonun normal değerler arasında tutulması gerekmektedir.

Vücudumuzda hangi organımız kan basıncını ayarlar?

Hipotalamus insan vücudu için iç dengeyi sağlayan sistemi korumakla görevli olan bölümdür ve hipofiz bezine kısa boylarda kılcal damarlarımız ile bağlanmaktadır. Hipotalamus nohut büyüklüğünde olup 4 gram ağırlığındadır.

Hipotalamusun vücudumuzdaki görevi çok yönlüdür. Bazı bilimsel araştırmalarda, beynimizin stres merkezinin hipotalamus olduğuna değinilmiştir, buna bağlı olarak hipotalamustan salgılanan hormonların eksiklikleri stres bozukluğu, depresyon ya da kişilik bozukluğu gibi rahatsızlıklara sebebiyet vermektedir.

Vücudumuzda kan basıncı neye göre artmaktadır?

Kan basıncı (tansiyon) vücudumuzda yaş aldıkça normal olarak artış göstermektedir.

Bunun sebebi ise çoğunlukla atardamarlarda esnekliğin meydana gelmesidir. Buna ek olarak fiziksel etkinliklikler ( örneğin spor yapmak, tempolu koşu vs.), duygusal stres gibi faktörler kan basıncını geçici olarak yükseltebilir.

Vücudumuzda Kan basıncının (tansiyon) arttığını nasıl anlayabiliriz?

Kan basıncı yüksekliği birçok bulgu ile kendini gösterebilir. Yoğun bir gün sonucunda oluşan halsizlik, yorgunluk ve buna bağlı olarak yapmamız gereken eylemlerde oluşan isteksizlik tansiyon yüksekliği belirtileri olabilir. Bunlara ek olarak; kulak çınlaması, burun kanamaları, kalp ağrıları ve düzensiz olan kalp atışları ile de taniyonumuzun normal değerlerin üstüne çıktığını anlayabiliriz.

Kan basıncı tedavisi nedir?

Yüksek tansiyon (hipertansiyon) tedavisi

Hipertansiyon tedavisinde amaç kan basıncını 140/90 mmHg değerlerin altına düşürmektir. Eğer hastada şeker hastalığı (diyabet,) böbrek yetmezliği ve organ hasarları mevcutsa kan basıncının daha da düşük olması hedeflenir ve o yönde tedaviler yapılır. Bir çok hipertansiyon hastasının tedavisinde yaşam ve beslenme tarzında yapılan değişiklikler olumlu sonuç vermektedir.

Kan basıncı (tansiyon) düşen hastaya ne yapılır?

Düşük tansiyon (hipotansiyon) varlığının tespit edilmesi sonucunda aşağıda vermiş olduğumuz kolay ve yararlı uygulamalar ile vücudunuzun kan basıncında dengeleme sağlayabiliriz;

  • Bol bol su tüketilmelidir (Günde 8 ile 10 bardak… ).
  • Tuzlu gıda tüketimi arttırılabilir.
  • Uzun süre boyunca ayakta durulmamalıdır.
  • Sıcak olan ortamlarda fazla bulunulmamalıdır, uzaklaşılmalıdır.
  • Yattığımız yastığı yüksek tutarak kan akışının hızlanmasına olanak sağlayabiliriz.
  • Vücudumuza ağır gelebilecek egzersizlerden uzak durmalıyız.

Kan basıncının düşmesi sonucu vücudumuzda neler olur?

Vücudumuzda meydana gelen; ani kan kayıpları, ileri derecede gelişen enfeksiyon tabloları, kalp krizleri başta olmak üzere bir çok sebepten dolayı kan basıncında düşme meydana gelebilmektedir.

Kan basıncının düşmesi ile; beyin ve diğer hayati organlarımıza kan akışı yavaşlar ve daha da uzun sürerse zamanla bu kan akışı durur. Bu da organların zarar görmesine ve hayatı tehdit edici durumların ortaya çıkmasına sebebiyet verebilir.

Vücudumuzda meydana gelen Kan basıncı düşmelerine hangi besinler iyi gelir?

  • Tuzlu ayran
  • Badem sütü
  • Kuru üzüm
  • Havuç suyu
  • Ispanak
  • Zeytin
  • Balık (özellikle uskumru..)

Kan basıncını vücudumuzun hangi hormonları arttırır?

Beynimizde yer alan hipotalamus bölgesinin böbreklerimizde bulunan böbrek üstü bezlerini uyarması ile kortizol ve adrenalin hormonları kana salınır. Bu hormonlar; kan basıncı başta olmak üzere, kalp hızı, solunum sayısı ve metabolizma çalışımını arttırır. Böylece bu hareketler sonucunda da kasların, dokuların daha fazla kanlanması sağlanarak vücutta kan basıncının yükselmesi sağlanmaktadırlar.

Kan basıncı ölçümü nasıl yapılır?

Kan basıncı manuel ya da otomatik cihazlar ile artık kolayca ölçülebilmektedir. Ancak sfigmomanometre adı verilen cihazlar ile ölçülmesi en doğru yol olarak bilinmekte ve önerilmektedir.

Ölçüm öncesi 30 dakikalık süre içinde kişinin sigara, kahve vb. kafein içerikli madde almamış olması gerekir. Ölçümlere, sessiz bir odada en az 5 dakika dinlendikten sonra başlanılması, doğru ölçüm ve sonuç için önem taşımaktadır. Cihazın manşon kısmı dirseğin iç kısmından yaklaşık 3 cm. yukarı yerleştirilip sabitlenmelidir. Steteskop manşonun içine sıkıştırılır ve üzerine az bir şekilde bası yapılır. Manometredeki hava önce boşaltılır ve ardından manşon şişirilir. Belli bir dereceye kadar şişirilen manşonun havası yavaşça alınmaya başlanılır. Bu sırada duyulan ilk ses sistolik basınç (büyük tansiyon), son duyulan ses ise diastolik basınç (küçük tansiyon) olarak adlandırılır.

Çay, kahve içmek tansiyonda yükselme meydana getirir mi?

Aşırı çay tüketimi başta olmak üzere, kahve tüketiminde de aşırıya kaçmak tansiyonda yükselme meydana getirir. İçinde kafein bulundurmaları sebebiyle kan basıncı ve kalp hızında artış meydana getirirler. Bu da tansiyonun yükselmesine zemin hazırlar. Bu tür kafein içerikli içeceklerin günde iki fincan/bardak civarında sınırlı tutmak kan basıncını dengede tutmak açısından önem arz etmektedir.

Benzer Yazılar
0 0 votes
Article Rating
Subscribe
Bildir
guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
View all comments
Doç. Dr. Ali Bestami Kepekçi